Tektonik Plakalar

etkileşimli modüller

Tektonik Plakalar

Gönderen

Emeği Geçenler

Michel Darche
Regis Goiffon

Yerkürenin iç çekirdeğinden yüzeyine doğru gidildikçe sıcaklık azalır. Bu durum çekirdek kabuğunda (manto) konveksiyon hareketine yol açar. Yerkürenin derinliklerindeki sıcak materyal (magma) daha soğuk olan yüzeye doğru hareket eder. Daha sonra tekrar mantoya döner ve yeni bir döngü başlar. Tüm bunlar yüzeyde sert tektonik plaka hareketlerine ve kaymalara yol açar.

Tektonik plakalar nasıl hareket ederler?

12 tane büyük tektonik plaka vardır. Bunlar çok yavaş hareket ederler. Bir küre üzerinde Yerkürenin merkezinden geçen bir eksen etrafında dönme hareketiyle, bu hareketleri yaklaşık olarak değerlendirebiliriz. Bu eksenin yüzeyi kestiği iki noktaya «Eulerian kutupları» adı verilir.
Plakaların hareketi şu üç değerle tamamen tanımlanabilir:
• Plakanın «Eulerian kutupları»ndan birinin enlemi ve boylamı,
• Plakanın kendi ekseni etrafındaki dönmesinin açısal hızı.

İki plaka birbirlerinden uzaklaştığında aralarında bir yarık oluşur (İzlanda, Doğu Afrika örneklerinde olduğu gibi). İki plaka birbirlerine yaklaştığında ise dağların yükselmesinin yanında depremlerin olma olasılığı artar (Alp, And ve Himalaya Dağlarında olduğu gibi).

Toptan fiyata kiralayabileceğiniz bu modül Yerkürenin Matematiği (MPE) sergisinin bir parçasıdır. Nasıl kuracağınızı anlatan ayrıntılı bir kitapçık da yakında paylaşılacak.

Dosyalar

Diğer etkileşimli modüller